Bộ công cụ

Hướng dẫn  doanh nghiệp tiếp cận cách thức phòng ngừa tham nhũng trong kinh doanh

Khái niệm về tham nhũng

Khái niệm tham nhũng hiện nay được nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế sử dụng là “Việc lạm dụng quyền lực được trao để trục lợi cá nhân. Dạng phổ biến nhất của tham nhũng là hối lộ, được định nghĩa là việc đưa hoặc nhận tiền, quà tặng hoặc các lợi ích khác để làm điều gì đó không trung thực, bất hợp pháp hoặc làm tổn hại niềm tin trong quá trình kinh doanh”.

Công ước Liên hợp quốc về Chống tham nhũng (UNCAC) cũng đưa ra quy định nghiêm cấm các hành vi như đưa hối lộ, nhận hối lộ, tham ô, gây ảnh hhưởng, lạm dụng quyền hạn, làm giàu bất chính của các quan chức và các hành vi đưa hối lộ, nhận hối lộ, tham ô và các hành vi chiếm đoạt khác trong khu vực tư nhân. UNCAC khuyến nghị các quốc gia thành viên quy định là tội phạm đối với những hành vi này, mặc dù không đòi hỏi sự thống nhất về tên gọi và các dấu hiệu cấu thành hành vi vi phạm.

Tham nhũng, theo Luật Phòng, Chống tham nhũng (năm 2018) được hiểu là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi. Các hành vi tham nhũng trong khu vực nhà nước và trong khu vực ngoài nhà nước được quy định rất rõ, trong đó có 12 hành vi tham nhũng liên quan tới khu vực nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện và quy định 03 hành vi tham nhũng trong khu vực ngoài nhà nước do người có chức vụ, quyền hạn trong doanh nghiệp, tổ chức khu vực ngoài nhà nước thực hiện gồm tham ô tài sản; nhận hối lộ; đưa hối lộ, môi giới hối lộ để giải quyết công việc của doanh nghiệp, tổ chức mình vì vụ lợi.

 

Một số khái niệm có liên quan:

 

  • Công khai, minh bạch về tổ chức và hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị: là việc công bố, cung cấp thông tin, giải trình về tổ chức bộ máy, việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm trong khi thực hiện nhiệm vụ quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị.
  • Hối lộ: Là việc biếu tặng, hứa, cho, nhận hoặc gạ gẫm một khoản lợi nào đó như khoản đút lót cho một hành động bất hợp pháp, phi đạo đức hoặc xâm phạm lòng tin. Đút lót có thể dưới dạng quà tặng, các khoản cho vay, chi phí, phần thưởng hoặc các khoản lợi khác (thuế, dịch vụ, vật hiến tặng…).
  • Gian lận: Là hành vi lừa đảo hay hành động cố ý lừa dối một ai đó nhằm đạt được một lợi ích bất hợp pháp hoặc không công bằng (về tài chính, chính trị hoặc các lợi ích khác). Các quốc gia cho rằng những hành động này vi phạm luật hình sự hoặc dân sự.
  • Xung đột lợi ích: Là tình huống mà trong đó lợi ích của người có chức vụ, quyền hạn hoặc người thân thích của họ tác động hoặc sẽ tác động không đúng đến việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ.
  • Vụ lợi: Là việc người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn nhằm đạt được lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất không chính đáng.